Faktor-faktor Kegemilangan Melaka

·         Kemunculan Melaka sebagai sebuah kerajaan agung dipengaruhi oleh beberapa factor, iaitu:

                                                        i.            Faktor semula jadi atau geografi

                                                      ii.            Faktor ekonomi

                                                    iii.            Faktor politik dan pentadbiran

                                                    iv.            Faktor Pendidikan

Faktor ekonomi

·         Ekoran kedudukanya di tengah-tengah jalan perdagangan, Melaka dilimpahi kemewahan barang-barang dagangan dari negara luar. Selain itu, kekayaan hasil serantau  seperti rempah, hasil rotan, kayu dan damar menjadi barang dagangan yang penting ketika itu.

·         Hasilnya, Melaka muncul sebagai sebuah pelabuhan perdagangan utama dengan peranan sebagai pelabuhan entreport yang maju dan berjaya.

Faktor politik dan pentadbiran

·         Hubungan rapat antara Melaka dengan negara China memberi peluang kepada Melaka memperoleh perlindungan politik. Hal ini dapat mengelakkan Melaka daripada ancaman Siam yang kuat pada waktu itu.

·         Melaka juga mempunyai ciri keselamatan dan ketenteraan yang lengkap, terutama dengan penglibaan orang laut dan tokoh-tokoh kerajaan. Kewujudan sistem undang-undang yang baik dan tersusun, iaitu hukum kanun Melaka dan undang-undang laut Melaka banyak membantu kerajaan mengekalkan keamanannya. Hukum kanun Melaka merupakan undang-undang bertulis pertama yang wujud di negeri-negeri Melayu.

·         Melaka juga mempunyai sistem perbendaharaan kerajaan yang tersusun, termauklah sistem cukai dan jual belinya. Proses jual beli di Melaka mata wang dalam bntuk emas, perak dan timah. Begitu juga dengan hubungan diplomatik. Di samping itu, pengunaan bahasa Melayu sebagai bahasa perantaraan (lingua franca) membolehkan komunikasi di Melaka berjalan dengan lancar.

Faktor Pendidikan

·         Peranan istana sebagai pusat ilmu tempat berkumpul golongan cerdik pandai seperti jurutulis, pengarang dan ulama Pusat terjemahan dan menyadur karya sastera Arab dan Parsi tempat penghasilan undang-undang tempat menyimpan karya buku hasil penulis tempatan dan asing tempat mengadakan perbincangan dan perdebatan alim ulama tentang Islam..

·         Tempat berkumpul cerdik pandai seperti jurutulis dan pengarang. Tugas pengarang ialah mengarang surat, mengarang sejarah rasmi raja, menggubal perjanjian pelbagai jenis, menjadi guru kepada kesusasteraan anak-anak raja, menyusun salasilah raja dan mencatat diari istana.

·         Karya sastera yang dihasilkan ialah Karya Melayu, Karya sastera Hikayat Hang Tuah, Terjemahan Hikayat Bayan Budiman Nik. Amir Hamzah Nik Iskandar Zulkarnain, Karya sastera saduran Karya undang-undang, Bulan Pecah, Hukum Kanun Melaka, dan Undang-undang Laut.

·         Islam mempengaruhi perkembangan bahasa Melayu dan tulisan untuk dijadikan seperti bahasa ilmu pengetahuan, bahasa persuratan bahasa untuk menyampaikan dakwah Islamaiah, dan Perkembangan tulisan jawi.